پیشتر فرم نمایش فهرست آثار را به اختصار معرفی کردیم. گفتیم که در این فرم، در زیر عنوان "محدوده"، امکاناتی برای محدود کردن نمایش یافتههای حاصل از جستجو پیشبینی شده است. در این نوشته به این امکانات نگاهی دقیقتر خواهیم داشت.
گاهی جستجوی آثار با هدف یافتن یک اثر معلوم انجام میشود. در چنین حالتی، پاسخ جستجو از پیش در ذهن وجود دارد و نیت مطالعه خصوصیات دیگری از آن اثر است. بنابراین معمولا دیگر یافتههای احتمالی حاصل از جستجو مورد توجه واقع نمیشوند. در چنین جستجویی لازم است جستجوکننده پس از ملاحظه نتایج جستجو، با استفاده از امکاناتی که در بخش محدوده قرار دارد، یا با اتکاء به اطلاعات خارج از سیستم که از آن اثر دارد (مثلا حافظه تصویری از اثر)، از میان یافتهها اثر مورد نظر خود را پیدا کند. در موارد دیگر، جستجو بدون معلوم بودن پاسخها انجام میشود. مثلا فهرستی از آثار مورد نظر است که در یک دوره زمانی خاص کشف شدهاند. در چنین حالتی عمل جستجو با عمل مرور (browse) همراه میشود.
امکاناتی که در سمت راست فرم گزارش و در زیر عنوان محدوده ظاهر شدهاند برای هر منظور بالا، ابزار مفیدی هستند. در حالت اول از اعمال محدوده برای کوچک و کوچکتر کردن مجموعه یافتهها و نهایتا رسیدن به اثر مطلوب استفاده میشود، و در حالت دوم این امکان برای دستهبندی یافتهها و ایجاد زیرمجموعههای کوچکتر قابل مطالعه مفید واقع میشود.
در شکل بالا نمونهای را ملاحظه میکنید. بعضی از ویژگیهای آثار مانند نوع اثر، ماده سازنده، محل تولید و امثال آن در اینجا ظاهر شدهاند. در ذیل هر ویژگی، تنوع مقادیر آن ویژگی فهرست شده است. عددی که در کنار هر مقدار نمایش داده میشود نیز فراوانی آثار متناظر با آن مقدار از ویژگی را بازنمایی میکند. بنابراین اطلاعات آماری ساده از مطالعه این مقادیر قابل اخذ است. هر یک از این مقادیر قابل علامتگذاری نیز هستند. علامتگذاری یک مقدار باعث میشود که فهرست یافتهها به آثاری دارای آن مقدار و ویژگی محدود شود. در مثال بالا میدانیم که در میان یافتهها 6 اثر وجود دارد که از ماده سازندهای از آلیاژ مس دارند. فهرست یافتهها (که گوشهای از آن در سمت چپ دیده میشود) به نمایش همین 6 اثر محدود شده است.
در همین شکل میبینیم که یافتهها نیز قابل علامتگذاری هستند. با این علامتگذاری میتوان زیرمجموعه دلخواهی از یافتههای جستجو را ایجاد کرد. در بخش محدوده و در پایین فهرست ویژگیها، مورد دیگری نیز وجود دارد که علامتگذاری نام دارد. از این مورد برای محدود کردن نمایش یافتهها بر اساس وضعیت علامتگذاری آنها استفاده میشود؛ یعنی نمایش یافتهها فقط به موارد علامتگذاری شده / نشده محدود شود. به این ترتیب، پنهان یا آشکار کردن هر مجموعه دلبخواهی از یافتهها با علامتگذاری مناسب میسر است.
در زمانی که با تعداد یافتههای زیاد مواجه باشیم، دستچین کردن یافتهها از طریق علامتگذاری تکتک آنها میتواند کار دشواری باشد. اما گاهی مبنای این علامتگذاری یک یا ترکیبی از چند ویژگیهای آثار است. مثلا هدف دستچین کردن تمام یافتههایی است که در ایران کشف شده و از آلیاژ مس ساخته شدهاند. برای چنین مواردی امکاناتی پیشبینی شده که "علامتگذاری آماری" نام دارد و از طریق پیوندی با همین عنوان که در انتهای بخش محدوده در نظر گرفته شده است قابل استفاده است. در (نوشته دیگری) به این گزینه و نحوه استفاده از آن پرداختهایم.
لازم به ذکر است که امکانات بخش محدوده فرم گزارش علاوه بر فهرست یافتهها، محتویات مندرج در نقشه گزارش را نیز تغییر میدهد. در (نوشته دیگری) نیز به این نقشه و چند و چون نمایش اطلاعات بر آن پرداختهایم.