هدیه ققنوس به یک نقشه مجهز است که میتواند اطلاعات جغرافیایی مرتبط با آثار را بازنمایی کند. در این نوشته به این نقشه و امکانات مختلف آن و نحوه استفاده از آن خواهیم پرداخت.
شکل بالا نمای مشهودترین ظهور این نقشه در برنامه را نشان میدهد. در این تصویر موقعیت جغرافیایی کشف زیر مجموعهای از یافتههای یک جستجو به صورت دایرههای سبزرنگی بر روی نقشه بازنمایی شدهاند. کاربر در بخش محدوده، نمایش را بر بطریها (bottle) تمرکز داده است و به همین دلیل موقعیت کشف دیگر یافتههای جستجو بر روی نقشه نمایان نشده است. محل کشف آثار به صورت دایرههای سبز رنگی بر روی یک نقشه زمینهای نمایان شدهاند. در مورد این زمینه بعدتر اطلاعات بیشتری را خواهیم دید. اما ابتدا اجازه دهید بر بازنمایی یافتهها نگاهی بیاندازیم.
این دایرههای سبز رنگ دو دسته کلی هستند. یکی آنهایی که عنوان و عددی بر روی خود دارند (به عنوان مثال Raay: 2 در شکل بالا). چنین دایرههایی به طور مشخص نام و موقعیت جغرافیایی یک مکان از مجموعه مکانهای شناخته شده در سیستم و همچنین تعداد آثاری که در آنجا کشف شدهاند را نمایش میدهند. توجه داشته باشید که این عدد تعداد آثاری است که در یافتههای جستجو ظاهر شده و در ضمن شرایط تعیین شده در بخش محدوده را نیز دارا بودهاند. از این شکل درمیابیم که در میان 49 بطری موجود در یافتههای این جستجو دو مورد در شهر ری یافت شدهاند.
دسته دوم این دایرههای سبزرنگ دو عدد را نشان میدهند (مثلا [2]:5 در شکل بالا). عدد اول نشان میدهد که این دایره چند مکان را نمایندگی میکند (در این مورد 2 مکان) عدد دوم باز هم نشان دهنده تعداد آثار یافت شده و حائز شرایط کشف شده در این مکانها است. در واقع این قبیل از دایرهها حاصل تلفیق دو یا چند دایره کوچکتر و نزدیک به هم با یکدیگر هستند. اندازه هر دو دسته از دایرهها نیز بازنمایی کننده تقریبی تعداد آثار آن هستند.
بزرگنمایی نقشه با استفاده از کلیدها + و – ظاهر شده در بالای نقشه (و همچنین کلیک دوگانه یا با Shift +Mouse Drag برروی نقشه) میتواند کم یا زیاد شود. با تغییر بزرگنمایی، دایرههای بازنمایی کننده یافتهها نیز با یکدیگر تلفیق یا از یکدیگر تفکیک میشوند به نحوی که در هر بزرگنمایی بتوانند اطلاعات را به شکلی بصری در اختیار قرار دهند. به عنوان مثال شکل زیر همان نتایج را در بزرگنمایی دیگری نشان میدهد. در این نما، اطلاعات ناحیه ایران با یکدیگر تلفیق شده و در عوض یافتههای مربوط به ناحیه ترکیه و سوریه در تصویر ظاهر شدهاند. این نما، گزارشی با تفکیک کمتر اما از وسعتی بیشتر در اختیار قرار میدهد.
در پایین نقشه فهرستی از مکانها و تعدادی از یافتهها که در هر یک از آنها کاوش یا کشف شدهاند نمایش داده میشود. این همان اطلاعاتی است که به صورت دیگری بر روی دایرههای سبز رنگ نمایش داده میشوند. با این تفاوت که این فهرست تحت تاثیر انتخابهای بخش محدوده قرار نمیگیرد و همواره از کل یافتههای جستجو سخن میگوید. با انتخاب کردن هر یک از سطرهای این گستره جغرافیایی آن محل بر روی نقشه نمایان میشود. با کلیک دوگانه بر روی سطر میتوانید بزرگنمایی نقشه برای نمایش آن گستره را به طور خودکار تنظیم نمایید. گسترههای مکانها با میزان دقتی که در اختیار بوده در سیستم ثبت شدهاند. توجه داشته باشید که برای بسیاری از مکانها، به ویژه آنها که تاریخی هستند، این گسترهها به طور تقریبی در دسترس هستند.
ملاحظه میکنید که یافتهها بر روی زمینهای نشان داده میشوند مرزهای جغرافیای سیاسی معاصر جهان را بازتاب میدهد. این پس زمینه برای موقعیتهای جغرافیایی کلان (مثل ایران یا افغانستان) مبنای مقایسه به اندازه کافی دقیقی را فراهم میکند. اما در مورد مکانهایی با وسعت کمتر ممکن است این حد از اطلاعات ناکافی به نظر آیند. به همین خاطر این امکان پیشبینی شده است که از طریق محاورهای که با انتخاب حرف S در سمت چپ نقشه ظاهر میشود بتوانید مبناهای مقایسه دیگری هم برای نتایج ظاهر شده بر روی نقشه انتخاب کنید.
از طریق این محاوره میتوانید مدارها و نصف النهارها، نقشههای ماهوارهای در دسترس از سطح زمین یا نقشه شهرها و جادهها را بر روی نقشه نمایان کنید. این موارد میتوانند هنگام مطالعه مکانهایی با گستره کم، نظیر سایتهای کاوش یا بناهای باستانی، مبنای مقایسه بهتری به دست دهند. به عنوان مثال ببینید که در شکل زیر این اطلاعات چگونه به شناخت موقعیت مکانی موسوم به "تپه ضحاک" کمک کرده است.
برگه دیگری از این محاوره به شما امکان میدهد که لایههای بیشتری در پس زمینه یافتهها آشکار نمایید. این لایهها چند سطح تقسیمات کشوری بعضی از کشورها را شامل میشود. با این امکان میتوانید به عنوان مثال استانها، شهرها و شهرستانهای ایران را بر روی نقشه نمایش دهید.
به جز جغرافیای معاصر از همین طریق میتوانید بعضی از لایههای تاریخی را که از اطلسهای شناخته شده بینالمللی (نظیر اطلس بارینگتون) استخراج شدهاند نیز به عنوان مبنای مقایسه یا برای مطالعه نمایان سازید. توجه داشته باشید که این لایهها به طور پیشفرض به همراه برنامه هدیه ققنوس بر روی سیستم شما نصب نمیشود و لازم است برای استفاده از آنها فایلهای اختیاری جداگانهای را از سامانه پشتیبانی ققنوس دریافت کرده و به برنامه خود بیافزایید.
برای یک مطالعه جغرافیایی یک نقشه تعاملی امکانی بیبدیل است. دیگر کارکردهای چنین نقشهای را به تدریج در نسخههای آتی برنامه ملاحظه خواهید نمود.