انجمن‌های پشتیبانی

سلام، 

لطفا توضیحات چند واژه زیر را ملاحظه فرمائید. آیا استفاده از معادل «توضیحگر» را برای Qualifier (در الگوی سی‌داک) مناسب می‌دانید؟

با سپاس و احترام

--------------------------------------------------------------

از کتاب: دانشنامه کتابداری و اطلاع رسانی/ پوری سلطانی، فروردین راستین. تهران: فرهنگ معاصر، 1381.

Qualifier=توضیحگر

1.      در نظام نمایه‌سازی زنجیره‌ای عبارتست از یک عنوان فرعی که برای توضیح بیشتر و اخص کردن به موضوع اضافه می‌شود.

2.      به طور عام عبارتست از واژه یا واژه‌هایی که به سرعنوان موضوعی اضافه می‌شود تا آن را از اصطلاح مشابه دیگری که معنی دیگری دارد متمایز کند. مثل: شیر، شیر (لبنیات) یا عبارتست از یک صفت یا یک عنوان تشریفاتی که برای مشخص کردن معنی به لغت اضافه می‌شود.

3.      در کامپیوتر عبارت از ساختاری است که در طول جستجو برای مشخص کردن میدان یا میدان‌هایی که در آن‌ها مطلب موردنیاز باید ظاهر شود، به‌کار می‌رود. (توصیفگر کیفی=توضیحگر؛ توضیحگر کیفی=توضیحگر)

=Quantifierتوضیحگر کمّی

نشانه یا عددی که برای نشان دادن یک توصیفگر یا موضوع از نظر کمّی در نمایه‌سازی به کار می‌رود.

=Descriptorتوصیفگر

1.      یک اصطلاح ساده برای بیان موضوع. به عبارت دیگر واژه‌ای که به عنوان موضوع انتخاب می‌شود.

2.      واژه‌ای که قابل تبدیل به رمز (کد) یا علائمی باشد که موضوع مدرک موردنظر را بیان می‌کند و به هنگام بازیابی مورد استفاده قرار می‌گیرد. بنابراین توصیفگر ممکن است یک سرعنوان موضوعی یا یک شماره رده‌بندی باشد.

3.      (فهرستنویسی و نمایه‌سازی) وجه تسمیه‌ای که در مقابل یکی از دو واژۀ مشابه توصیف کند. مثل شیر و شیر (لبنیات). در این معنی بیشتر از واژۀ توضیحگر استفاده می‌شود. (نمودگر=توصیفگر)

سلام،

ممنون می‌شوم برای جواب این پرسش‌ها در صورت امکان راهنمائی بفرمائید.

با احترام و سپاس

--------------------------------------------------

1. «album» و «Abar,Aydin» مقدار مشخصه هستند و «مدیر پروژه» مقدار توصیف‌گر است. مقدار داشتن توصیف‌گر را متوجه نمی‌شوم.

2. فرمودید: "البته توسعه‌های همسو از توصیف‌گرهای مشترک استفاده می‎کنند." یعنی الآن توسعه‌های P14 (به همان شیوه‌ای که شما NIKP1 تا NIKP3 را پیشنهاد فرمودید) با P137 همسو نیستند؟

3. داده و فراداده بودن توصیف‌گر را متوجه نمی‌شوم. شاید با مثال متوجه شوم.

4. فرمودید: "اما اگر این توصیف‌گر فقط یک مقدار نباشد و زیرگروه‎های (P127B) آن مقدار را هم بتوان در همان جایگاه به کار برد، آن‌وقت کمی وارد حوزۀ «داده» می‎شویم." این را هم متوجه نمی‌شوم. در هنگام رسم نمودار هم با این گزاره مشکل دارم.

اولا در مورد معادل پیشنهادی برای Qualifier چند نکته عرض کنم. اول آنکه واژه Qualifier اصولا در مدل نیامده است. این واژه برساخته ققنوس و مکالمات آنست. در مدل، عنوان کلی این مفهوم به شکل property of property آمده است. در مورد هر مشخصه خاص هم یک نام اختصاصی گرفته است (مثل P62.1 mode of depiction). پس اگر ترجمه مدل مد نظر است اصلا واژه qualifier در مدل ذکر نشده است. از آنجا که در نرم‎افزار هم همیشه عبارت فارسی به کار رفته است پس ما با واژه توصیف‌گر فقط در برنامه ققنوس سروکار داریم. واژه Qualifier فقط در گفتگوهای ما ظاهر می‌شود. من زیاد حساس نیستم که بین ما چه واژه‌ای استفاده شود. رساندن منظور کافی است.

1- اگر بگوییم به جای آنکه بگوییم "مدیر پروژه مقدار توصیف‌گر است" بگوییم "مدیر پروژه توصیف‎گر است"، مشکل رفع می‎شود؟ منظور از مشکل شما با مقدار داشتن این است؟

2- در مورد توسعه‎های همسو باید تصریح می‎کردم که منظورم دو توسعه یکسان (مثلا P14) در دو پایگاه مختلف است. منظورم مقایسه میان دو مشخصه در یک پایگاه نبود.

3- منظور من از فراداده چیزی است که تغییر دادن آن بر خلاف داده، ساختار را تغییر می‎دهد. مثلا اگر هزاران رکورد برای اشخاص مختلف در پایگاه داده‎تان اضافه کنید تغییری در ساختار نداده‎اید. اما اگر تصمیم بگیرید برای همان اشخاص مشخصه تازه‎ای (مثلا ملیت) در نظر بگیرید ساختار را تغییر داده‎اید. استفاده از یک توصیف‎گر "ممکن است" به تغییر ساختار منجر شود در جنین صورتی در حوزه فراداده قرار خواهد گرفت. مثلا زمانی که مبنای ایجاد (توسعه) یک مشخصه قرار می‎گیرد چنین رفتار می‎کند. یعنی اگر "مدیر پروژه" را مبنای توسعه مدل قرار دهید از آن استفاده فراداده‎ای کرده‎اید. در مدل پیشنهادی شما (سطر آبی رنگ) چنین استفاده‎ای از "مدیر پروژه" نمی‎شود و لذا در حوزه داده است. حسن روش شما آنست که اضافه کردن یک نقش تازه به سیستم بدون تغییر در روش‎ها و فرم‎ها و ... امکان‎پذیر است. در وضعیت فعلی پایگاه داده شما از "مدیر پروژه" به شکل داده استفاده شده است (یعنی یکی از مواردی که می‎تواند به عنوان توصیفگر مشخصه P14 مورد استفاده قرار گیرد).

4- فرض کنیم شما از "مدیر پروژه" به عنوان مبنایی برای تعریف یک مشخصه استفاده کرده بودید و مشخصه‎ای با این عنوان داشتیم. حالا اگر به عنوان زیرگروه (P127) برای این "مدیر پروژه" موجودیت دیگری مثل "مدیر اجرایی پروژه" تعریف می‎کردیم آنوقت می‎توانستیم از طریق همان مشخصه قبلی (مدیر پروژه) مدیران اجرایی پروژه را هم ثبت کنیم. برای این کار لازم می‎یود در زمان ورود اطلاعات با انتخاب موجودیت جدید در جایگاه توصیف‎گر اجرایی بودن نقش یک مدیر را تصریح کنیم. از آنجا که این تصمیم، تصمیم واردکننده اطلاعات (و نه طراح پایگاه) می‎بود آنرا از جنس داده به شمار می‎آوردیم.

 موفق باشید

سلام،

خیلی سپاسگزارم از لطف شما.

بله، حق با شماست. در الگو چنین مفهومی نیست، منظور من هم در الگوی مورد استفاده در ققنوس بود. چون Q را به عنوان مخفف Qualifier در متن رساله آورده‌ام باید در این زمینه و معادل آن توضیح دهم. من هم حساسیتی دربارۀ معادل به‌کار رفته ندارم و ترجیح می‌دادم از همان واژۀ انگلیسی که گویاتر است استفاده کنم؛ ولی اگر مورد پرسش قرار بگیرم، باید جوابی داشته باشم. به هر حال، توصیف‌گر معادل بهتری برای Qualifier است و احتمالا در متون موجود رشته نمونه‌ای برای استناد به آن وجود دارد. آن نمونه را پیدا خواهم کرد.

1. اگر به لحاظ مفاهیم توسعه الگو مشکلی نداشته باشد و با این استنباطی که نوشتم مغایرتی نداشته باشد؛ مشکل حل می‌شود. اینطور استنباط می‌کنم که در پایگاه وشنوه ما دو نوع توصیفگر مشخصه (به جز انواع داده‌ای و فراداده‌ای مورد اشاره شما) داشتیم. یعنی اینطور فکر می‌کنم: توسعه‌های P137 با توسعه‌های P14 متناظر نیست. چون در مورد BMP1، مقدار توصیفگر را از BM گرفته‌ایم ولی در مورد NIKP1 پیشنهادی شما، مقدار توصیفگر درون خود توصیفگر مستتر است. این درست است؟

2 -4. خیلی ممنونم. متوجه شدم.

با احترام و سپاس 

1- تفاوت بین این دو دسته آنست که در سری P137 توصیفگر در زمان ورود اطلاعات تعیین نمی‎شود بلکه انتخاب آن پیشتر توسط طراح پایگاه انجام شده است. اما در P14 این انتخاب توسط طراح انجام نشده و در زمان ورود اطلاعات (از میان دایره‎ای از گزینه‎ها که طراح تعیین کرده) تعیین می‎شود. این نشانه را دنبال کنید: هنگام تعیین نوع اثر شما فقط مقدار موجودیت را انتخاب می‎کنید (مثلا album)، اما هنگام تعیین کنش‎گر یک رخداد شما هم مقدار (مثلا Abar, Aydin) و هم نقش آن (مثلا Project Coordinator یا همان توصیف‎گر) را انتخاب می‎کنید. در مورد نوع اثر توصیف‌گر از پیش (توسط طراح) تعیین شده است.

تفاوتی که شما ذکر کرده‎اید هم بین این دو وجود دارد اما به این بحث مرتبط نیست. اگر P14 را هم از موزه بریتانیا آورده بودیم باز هم پاراگراف بالا مطرح بود.

 موفق باشید.